Trong khi vẫn theo đuổi mục tiêu công nghiệp hóa, mức tiêu thụ bình quân đầu người mới đạt 200kg một năm cho thấy Việt Nam vẫn cần phát triển sản xuất thép.
Quan điểm nêu trên được ông Hồ Nghĩa Dũng đưa ra tại toạ đàm "Thu hút đầu tư & phát triển kinh tế bền vững" do Thời báo Kinh tế Việt Nam tổ chức ngày 20/9, khi diễn đàn nóng với những thảo luận quanh việc Việt Nam có cần sản xuất thép nữa hay không.
Theo nguyên Bộ trưởng Giao thông Vận tải, nay là Chủ tịch Hiệp hội Thép, câu chuyện phát triển ngành thép vốn đang nóng lên từ sau sự cố Formosa, song từ hàng chục năm nay, Việt Nam vẫn "miệt mài theo đuổi" con đường công nghiệp hoá. "Vì thế, tất yếu phải phát triển công nghiệp vật liệu nền tảng, trong đó có sản xuất thép", ông Dũng nói.
Dẫn ra số liệu người Việt mới tiêu thụ bình quân 200kg thép một năm, vị này cho rằng việc tiếp tục phát triển sản xuất là cần thiết bởi mức trung bình của thế giới là 240kg, Thái Lan là 350 kg, còn Hàn Quốc có thời kỳ là 1.100kg. "Nếu đạt tiêu chí của nước công nghiệp thì mức tiêu thụ thép phải là 500-600 kg một người. Điều này cho thấy, tiêu thụ thép ở Việt Nam đang ở ngưỡng thấp hơn mức trung bình thế giới, khu vực ASEAN", Chủ tịch VSA nêu.
Nhắc lại băn khoăn của nhiều người rằng doanh nghiệp sản xuất “thừa thép” mà vẫn tiếp tục đầu tư, ông Dũng không đồng tình bởi thực tế Việt Nam vẫn đang phải nhập siêu thép hàng tỷ USD.
Vị này cho rằng trước mắt đầu tư phát triển ngành thép là cần thiết, dù việc quan tâm đến vấn đề nóng nhất của ngành - tác động xấu đến môi trường - là hoàn toàn xác đáng. "Vấn đề công nghệ, khoa học hoàn toàn kiểm soát được, quan trọng là đầu tư đầu tư thế nào, doanh nghiệp quản lý và sự giám sát của Nhà nước, của cộng đồng ra sao?”, ông Dũng nhấn mạnh.
Thừa nhận sau sự cố môi trường biển miền Trung do Formosa gây ra vừa qua là bài học lớn cho các nhà đầu tư, quản lý công nghiệp, nhưng theo ông Trương Thanh Hoài - Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng (Bộ Công Thương), sự cố nêu trên là hy hữu, lại mới xảy ra trong quá trình xây dựng chứ không phải quá trình vận hành.
"Sau sự cố Formosa nhiều người đặt câu hỏi Việt Nam có cần làm thép không? Ngay tại Tokyo (Nhật Bản) có khoảng 3-4 nhà máy thép, hay như Hàn Quốc cũng như vậy nhưng người dân vẫn đánh bắt cá xung quanh", vị này dẫn chứng.
Cũng theo ông Hoài, cơ quan quản lý cũng nhận được nhiều câu hỏi vì sao Việt Nam không sản xuất thép chế tạo. Tuy nhiên, vị này cho rằng sản xuất phải do thị trường quyết định, trong khi nguồn nhân lực cũng chưa cho phép trong nước làm ra những sản phẩm này. "Dung lượng thị trường hiện vẫn còn lớn, nhưng sản xuất gì thì do thị trường quyết định. Với nhà đầu tư vào mỗi dự án thép, số vốn không hề nhỏ, nên không ai vô trách nhiệm với đồng vốn mình bỏ ra", ông nói.
Trước băn khoăn, Việt Nam sẽ bội thực thép và làm gì để cạnh tranh trước "sóng giá rẻ Trung Quốc ồ ạt", ông Hồ Nghĩa Dũng trấn an, không chỉ Việt Nam mà cả thế giới phải cạnh tranh với thép Trung Quốc giá rẻ.
“Việc đó chúng ta cần tính toán nhưng thép Trung Quốc xuất khẩu bằng nhiều phương thức, gian lận, trợ giá xuất khẩu... Nếu giải quyết, đấu tranh bằng nhiều hàng rào thương mại và kỹ thuật thì hoàn toàn cạnh tranh được", ông Dũng khẳng định.